EXPLICATION DE TEXTE
------© 1 ©------
l'enseignant : Thg'naye ni khniom nœng niyèye ampi sothiwèrthoa tam ti sathirro'na
ថ្ងៃ នេះ ខ្ញុំ នឹង និយាយ អំពី សុជីវធម៌ តាម ទី សាធារណៈ
Aujourd'hui, je parlerai du savoir-vivre dans les lieux publics.
Your browser does not support HTML5 audio.
--------
Thg'naye ni ថ្ងៃ នេះ = aujourd'hui.
--------
khniom nœng ខ្ញុំ នឹង = je (au futur, applicable au verbe qui suit).
--------
niyèye ampi និយាយ អំពី = parler de...
--------
sothiwèrthoa សុជីវធម៌ = savoir-vivre.
--------
tam ti sathirro'na តាម ទី សាធារណៈ = dans les lieux publics.
-----------------© RÈGLES DE SAVOIR-VIVRE ©-----------------
------© 2 ©------
Kaune prro srrèye trrœuw tïè koursâm rrèrtèr monou touteuw
កូន ប្រុស ស្រី ត្រូវ ចេះ គួរសម រាក់ទាក់ មនុស្ស ទូទៅ
Les garçons et les filles doivent être polis et amicaux avec toutes les personnes.
Your browser does not support HTML5 audio.
--------
Kaune prro srrèye កូន ប្រុស ស្រី = les garçons et les filles.
--------
trrœuw tïè ត្រូវ ចេះ = doivent être / doivent savoir.
--------
koursâm គួរសម = poli.
--------
rrèrtèr រាក់ទាក់ = amical.
--------
monou មនុស្ស = gens / personnes...
--------
touteuw ទូទៅ = tous les / toutes les...
------© 3 ©------
Kaune la'â m œn daèl thweuw aoye mê euw thnaing thnä tïèt la'euye
កូន ល្អ មិន ដែល ធ្វើ ឲ្យ ម៉ែ ឪ ថ្នាំងថ្នាក់ ចិត្ត ឡើយ
Un bon enfant ne contrarie jamais les parents.
Your browser does not support HTML5 audio.
--------
Kaune la'â កូន ល្អ = bon enfant.
Nota ; si vous avez peur de ne pas bien prononcer le mot la'â ល្អ vous pouvez dire La'ôr
m œn daèl មិន ដែល = jamais.
--------
thweu aoye ធ្វើ ឲ្យ = donner (au sens infliger).
--------
mê euw ម៉ែ ឪ = parents (mê = mère ; euw = père ; et lorsque les deux noms sont employés ensemble cela désigne les parents.)
--------
thnaing'thnä tïèt ថ្នាំងថ្នាក់ ចិត្ត = contrarier
--------
la'euye = expression qui accompagne et renforce une négation (Kom ... la'euye កុំ ... ឡើយ / Mœn ... la'euye មិន ... ឡើយ), mais ce n'est pas obligatoire, voire réponse N°5.
------© 4 ©------
M œn trr œuw daeuw aoye papir se'trrèye mirn phtèye pou'e tïa tôm n œng prrèr sang
មិន ត្រូវ ដើរ ឲ្យ ប៉ះពារ ស្ដ្រី មាន ផ្ទៃ ពោះ ចាស់ ទុំ និង ព្រះសង្ឃ
Vous ne devez pas marcher en heurtant les femmes enceintes, les vieux et les bonzes.
Your browser does not support HTML5 audio.
--------
Mœn trrœuw daeuw មិន ត្រូវ ដើរ = ne devez pas marcher.
--------
aoye ឲ្យ = donner / en...
--------
papir ប៉ះពារ = heurter (en percutant de côté).
--------
se'trrèye ស្ដ្រី = les femmes.
--------
mirn phtèye pou'e មាន ផ្ទៃ ពោះ = enceinte (littéralement avoir un ventre gros).
--------
tïa tôm ចាស់ ទុំ = les vieillards (littéralement, les vieux mûrs/matures).
--------
nœng និង = et.
--------
prrèr sang ព្រះសង្ឃ = bonzes.
------© 5 ©------
Péle kheugne tïa thïorrir trr œuw tïè koursâm kom aoye papoal dâl keuttiyou mê euw
ពេល ឃើញ ចាស់ ជរា ត្រូវ ចេះ គួរសម កុំ ឲ្យ ប៉ះពាល់ ដល់ កិត្តិយស ម៉ែ ឪ
Quand vous voyez les vieillards vous devez être polis, ne pas heurter l'honneur des parents
Your browser does not support HTML5 audio.
--------
Péle ពេល = quand
--------
kheugne ឃើញ = voir
--------
tïa thïorrir ចាស់ ជរា = vieillards / vieillesse.
--------
trrœuw tïè ត្រូវ ចេះ = devoir être / devoir savoir...
--------
koursâm គួរសម = poli.
--------
kom aoye កុំ ឲ្យ = ne pas donner / ne pas...
--------
papoal ប៉ះពាល់ = heurter (au sens manière d'être, comportement)
--------
dâl ដល់ = l' / à / jusqu'à...
--------
keut'tiyou កិត្តិយស = honneur.
--------
mê euw ម៉ែ ឪ = parents.
------© 6 ©------
Kom daeu leu smaeuw knong soun'tchéba sathirro'na
កុំ ដើរ លើ ស្មៅ ក្នុង សួនច្បារ សាធារណៈ
Ne marchez pas sur la pelouse dans les jardins publics.
Your browser does not support HTML5 audio.
--------
Kôm daeu កុំ ដើរ = ne pas marcher / ne marchez pas.
--------
leu លើ = sur.
--------
smaeuw ស្មៅ = herbe / pelouse...
--------
knong ក្នុង = dans.
--------
soun'tchéba សួនច្បារ = jardin.
--------
sathirro'na សាធារណៈ = public.
------© 7 ©------
Trr œuw yo sâmrram teuw dä knong thong sâmrram
ត្រូវ យក សម្រាម ទៅ ដាក់ ក្នុង ធុង សម្រាម
Vous devez ramasser les déchets et allez les mettre dans la poubelle.
Your browser does not support HTML5 audio.
Trrœuw yo ត្រូវ យក = devez prendre (devez ramasser).
--------
sâmrram សម្រាម = déchets / ordures...
--------
teuw dä ទៅ ដាក់ = aller mettre.
--------
knong ក្នុង = dans.
--------
thong sâmrram ធុង សម្រាម = poubelle.
----------------©-----------------©-----------------©-----------------