EXPLICATIONS :
-------© 1 ©------
JC : Khniom bane sâmkoal kheugne tha neuw prroté kâmpouthir mirn sat prrèye m œ n tchraeun té ! ខ្ញុំ បាន សម្គាល់ ឃើញ ថា នៅ ក្នុង ប្រទេស កម្ពុជា មាន សត្វព្រៃ មិន ច្រើន ទេ !
J'ai constaté qu'il n'y a pas beaucoup d'animaux sauvages au Cambodge !
Your browser does not support HTML5 audio.
-------Khniom bane = j'ai. sâmkoal kheugne = constater / remarquer...
tha = que / qu'il...
neuw prroté = au pays.
kâmpouthir = Cambodge (Kampuchea en translittération latine).
-------
mirn = il y a / avoir...
-------
sat prrèye = animaux sauvages ( sat = animal ; Prèye = sauvage).
-------
m œ n tchraeun té = pas beaucoup.
-------© 2 ©------
Grand-mère : Mone tchnam 1970 prroté kâmpouthir yeung sâmbo teuw daoye prrèye tcheu nœng sat prrèye tchraeun anèk មុន ឆ្នាំ ១៩៧០ ប្រទេស កម្ពុជា យើង សម្បូរ ទៅ ដោយ ព្រៃឈើ និង សត្វព្រៃ ច្រើន អនេក
Avant 1970, notre pays, le Cambodge, était riche de par sa multitudes de forêts et de faunes.
Your browser does not support HTML5 audio.
-------
Mone tchnam = avant l'année.
-------Mouye poane prram boune rroye tïèt sèp = 1970.
prroté kâmpouthir yeung = notre pays, le cambodge.
sâmbo teuw daoye = riche de par.
-------
prrèye tcheu = forêts.
nœng = et.
-------sat prrèye = animaux sauvages.
tchraeun anèk = multitudes / innombrable...
-------© 3 ©------
JC : Hète awèye mone tchnam Mouye poane prram boune rroye tïèt sèp sâmbo sat prrèye tchraeun ? ហេតុ អ្វី មុន ឆ្នាំ ១៩៧០ សម្បូរ សត្វព្រៃ ច្រើន ?
Pourquoi très riche en animaux sauvages avant 1970 ?
Your browser does not support HTML5 audio.
-------
Hète awèye = pourquoi.
mone tchnam = avant l'année.
-------Mouye poane prram boune rroye tïèt sèp = 1970.
sâmbo ... tchraeun = très riche. sat prrèye = animaux sauvages.
-------© 4 ©------
Grand-mère : Daoye sa mœn mirn sângkrrim ! ដោយ សារ មិនមាន សង្គ្រាម !
À cause qu'il n'y avait pas la guerre !
Your browser does not support HTML5 audio.
-------Daoye sa = à cause de. mœn mirn = il n'y a pas. sângkrrim = guerre.
-------© 5 ©------
JC : Taeu thi daune kâmpong niyèye âmpi sângkrrim awèye ? តើ ជីដូន កំពុង និយាយ អំពី សង្គ្រាម អ្វី ?
De quelle guerre parlez-vous grand-mère ?
Your browser does not support HTML5 audio.
-------
Taeu awèye
-------
thi daune
-------
kâmpong
-------
niyèye âmpi
-------sângkrrim = guerre.
-------© 6 ©------
Grand-mère : Sângkrrim prro'tchaing n œ ng yothir amérrik bantoap mok sângkrrim siwœl សង្រ្គាម ប្រឆាំង នឹង យោធា អាមេរិក បន្ទាប់ មក សង្រ្គាម ស៊ីវិល
La guerre contre l'armée américaine, suivie de la guerre civile.
Your browser does not support HTML5 audio.
-------sângkrrim = guerre.
-------
prro'tchaing n œng = contre le...
yothir = armée.
-------
amérrik = amérique / américain...
-------
bantoap = suivi / ensuite / puis...
sângkrrim siwœl = guerre civile.
-------© 7 ©------
JC : Khniom yol ! Khniom tïang tïam keu mirn krrong tché'ang pir'pègne neuw leu thnâl daoye sa taè ka Tômlèr krroap baèk amérik neuw knong prroté téaing moule. ខ្ញុំ យល់ ! ខ្ញុំ ចងចាំ គឺ មាន គ្រោងឆ្អឹង ពាសពេញ នៅ លើ ថ្នល់ ដោយសារ តែ ការ ទម្លាក់គ្រាប់ បែក អាមេរិក នៅ ក្នុង ប្រទេស ទាំង មូល ។
Je comprends ! Je me souviens qu'il y avait des squelettes éparpillés sur les routes à cause des bombardements américains dans tout le pays.
Your browser does not support HTML5 audio.
-------
Khniom yol = je comprends.
Khniom tïang tïam = je me souviens.
-------
keu mirn = qu'il y a / qu'il y avait...
-------
krrong tché'ang = squelettes.
-------
pir'pègne = éparpillé / répandu...
neuw leu thnâl = sur les routes (aux bords des routes).
daoye sa taè = à cause de.
-------
ka Tômlèr krroap baèk = bombardements.
-------
amérrik = amérique / américain...
-------
neuw knong prroté = dans le pays.
-------
téaing moule = tout le.
-------© 8 ©------
Grand-mère : T rœm trœuw ! Krraoye mok mirn monous kap prrèye tcheu noeng bobagne sat prrèye thir bantâ'bantoap sâmrrap gniam n œ ng lou'e do. ត្រឹម ត្រូវ ! ក្រោយ មក មាន មនុស្ស កាប់ ព្រៃ ឈើ នឹង បរបាញ់ សត្វ ព្រៃ ជា បន្តបន្ទាប់ សម្រាប់ ញ៉ាំ នឹង លក់ ដូរ
C'est exact ! Plus tard, les gens coupaient la forêt et chassaient les animaux sauvages sans arrêt pour manger et faire du petit commerce.
Your browser does not support HTML5 audio.
rœm trœuw = c'est exact / c'est vrai... = plus tard / après... = les gens / il y a des gens... kap = couper / abattre (mot utilisé uniquement pour les arbres) = forêt. = et. = chasser. = sans arrêt / en permanence... sat prrèye = animaux sauvages. sâmrrap = pour. = manger / se nourrir... lou'e do = petit commerce.
-------© 9 ©------
JC : Krrroane taè daeumbèye rrou'e ! គ្រាន់តែ ដើម្បី រស់ !
Juste pour survivre !
Your browser does not support HTML5 audio.
-------
Krrroane taè daeumbèye = juste pour...
-------
rrou'e = vivre.
-------© 10 ©------
Grand-mère : Yaing peut prrakât ! យ៉ាង ពិត ប្រាកដ !
Absolument !
Your browser does not support HTML5 audio.
-------© 11 ©------
JC : Tïo èyeleuni ?
ចុះ ឥឡូវនេះ ?
Your browser does not support HTML5 audio.
-------© 12 ©------
Grand-mère : Paït'tïo'bane ni sat téaing nou'e bane batbang mouye tomnoun thom. បច្ចុប្បន្ន នេះ សត្វ ទាំង នោះ បាន បាត់បង់ មួយ ចំនួន ធំ
Your browser does not support HTML5 audio.
-------
Paït'tïo'ban e ni
-------
sat téaing nou'e = tous ces animaux.
-------
bane batbang = ont été perdus.
-------
mouye tomnoun thom = un nombre grand / un très grand nombre...
-------© 13 ©------
JC : Âkoune tchraeun thi daune ! Yeung téaing â knir trrœw taè rrèrksa kapir prrèye tcheu nœng sat prrèye aoye bane kouongwong. អរគុណ ច្រើន ជី ដូន ! យើង ទាំង អស់ គ្នា ត្រូវ តែរក្សា ការពារ ព្រៃ ឈើ នឹង សត្វព្រៃ ឲ្យ បាន គង់វង្ស
Merci beaucoup grand-mère ! Nous devons tous ensemble protéger les forêts et les animaux sauvages pour qu'ils puissent vivre.
Your browser does not support HTML5 audio.
-------= merci beaucoup. = grand-mère. = nous tous / nous tous ensemble... trrœw taè = devoir.------- = protéger.------- = forêts. sat prrèye = animaux sauvages. = pour qu'ils puissent vivre.
----------------©-----------------©-----------------
